Adres: ul. Stefana Żeromskiego 9, 05-510 Konstancin-Jeziorna
Zasady funkcjonowania:
- obecnie budynek jest niedostępny dla zwiedzających
- położenie blisko ulicy daje możliwość dokładnego obejrzenia obiektu
Jednym z istotnych miejsc do odwiedzenia na historycznej mapie Konstancina jest zabytkowa wieża ciśnień z końca XIXw. Powstała z konieczności ustabilizowania sieci wodociągów na nowo tworzącym się podwarszawskim letnisku. Inicjatorem całego przedsięwzięcia był hrabia Witold Skórzewski, a projektem zajął się budowniczy Edward Lilpop. Tak oto w 1899 roku wzniesiona została wieża, której generalnym wykonawcą było Towarzystwo Budowy Maszyn i Urządzeń Sanitarnych „Drzewiecki i Jeziorański Sp. Akc.”, a budowę nadzorował słynny przedwojenny inżynier Izydor Pianko (architekt m.in. przedwojennego gmachu Filharmonii Narodowej).
Kompleks ma elementy stylu neogotyckiego oraz romańskiego, charakterystyczne dla XIXw. architektury przemysłowej. Składa się z dwóch modułów: parterowego pawilonu, oraz czterokondygnacyjnej wieży w kształcie oktagonalnym. Oba elementy powstały z czerwonej cegły i nie zostały otynkowane. W późniejszym okresie przy pawilonie został dobudowany kolejny moduł, jednak nie posiada on żadnych cech pierwotnego stylu tego miejsca. Według niektórych źródeł kuta brama osadzona na dwóch murowanych słupach pochodzi jeszcze z czasów świetności tego miejsca.
Konstancińska wieża ciśnień przetrwała obie wojny światowe, jednak potem z racji rosnącej urbanizacji oraz wprowadzania nowych rozwiązań inżynieryjnych przestała skutecznie pełnić swoją funkcję. W latach 70 XX w. budynek został pozbawiony znacznej części wyposażenia oraz m.in. okien. W latach późniejszych mieściła się tam kawiarnia.
Obecnie budynek jest wpisany do rejestru zabytków, objęty opieką konserwatorską, a stan murów, oraz elementów zdobnicze prezentują się zaskakująco dobrze, jak na ponad 100-letnią historię.
Warto odwiedzić ten relikt z czasów intensywnego rozwoju letniska Konstancin, szczególnie, że jest on zdecydowanie jednym ze starszych obiektów w miejscowości, a znalezienie go nie jest trudne. Znajdując się w okolicy tężni czeka nas zaledwie 10-minutowy spacer główną aleją parku, aby podziwiać ten nietuzinkowy i całkiem dobrze zachowany kompleks.
Autor tekstu: Krzysztof Adamczyk
Bibliografia:
- http://www.muzeumkonstancina.pl/1231_wieza_cisnien
- https://www.ipsb.nina.gov.pl/a/biografia/edward-august-karol-lilpop
- Karta Ewidencyjna, Wieża ciśnień, Konstancin-Jeziorna, 1975, Archiwum Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie;
- Karta GEZ, Wieża ciśnień, Konstancin-Jeziorna, 2006, Zbiory Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie;